Girne Amerikan Üniversitesi (GAÜ) Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ali Ünyayar, Pfizer Biontech COVID-19 Aşısı hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.

GAÜ Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ali Ünyayar, son zamanlarda yazılı ve görsel medyada yer alan bazı aşı sorularına yanıtlar aradı ve bir makale hazırladı. Hazırladığı makalede, DSÖ'nün Bağışıklama Uzmanları Stratejik Danışma Grubu (SAGE), acil kullanım için onaylanan ilk COVID-19 aşısı olan Pfizer-BioNTech COVID-19 aşısının piyasaya sürülmesi için politika tavsiyelerini yayınladı. 

Prof. Dr. Ali Ünyayar’ın Pfizer Biontech Aşısı hakkında yaptığı açıklamada, “SAGE'ye göre, Pfizer-BioNTech COVID-19 mRNA aşısı güvenli ve etkilidir. Öncelik, nüfusun geri kalanını aşılamadan önce, yüksek maruziyet riski taşıyan sağlık çalışanlarını ve ardından yaşlı yetişkinleri aşılamaya başlamaktır” diyen Ünyayar, ilk önce aşılanması gerekenlerle ilgili şu açıklamayı yaptı; “Aşı kaynakları sınırlı olmakla birlikte, yüksek maruziyet riski taşıyan sağlık çalışanlarına ve 65 yaş ve üzeri olanlar da dahil olmak üzere yaşlılara öncelik verilmesi tavsiye edilmektedir. Ülkeler, öncelikli hedef grupları için kılavuz olarak Dünya sağlık örgütü (DSÖ )“Önceliklendirme Yol Haritasına” ve DSÖ Değerler Çerçevesine başvurabilirler” dedi.

“Aşının, ciddi hastalık riski taşıyan kişilerde güvenli ve etkili olduğu bulunmuştur. Buna hipertansiyon, diyabet, astım, akciğer, karaciğer veya böbrek hastalıklarının yanı sıra stabil ve kontrollü kronik enfeksiyonlar da dahildir. Bağışıklığı baskılanmış kişiler üzerindeki etkileri için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.  Aşılama için önerilen bağışıklığı baskılanmış kişilerin de, mümkünse, doktoruna danışarak aşılanabilmesidir. HIV ile yaşayan kişilerde ciddi COVID-19 hastalık riski vardır. Klinik çalışmalardan hastalığı olan HIV bulaşmış kişilerle ilgili sınırlı da olsa güvenli olduğuna dair veriler mevcuttur. Bilinen HIV-pozitif aşı alıcıları bilgilendirilmeli ve mümkün olduğunda mevcut verilerle ilgili olarak danışmanlık verilmelidir”.

Hamilelerin aşı olması ile ilgili de açıklama yapan Ünyayar, “DSÖ, hamile kadınların aşılanmasındaki faydaların potansiyel risklerinden daha ağır bastığını, hamile kadınlarda COVID-19 aşısının kullanılmasını önermektedir. Gebe kadınlara bu değerlendirmeyi yapmalarında yardımcı olmak için, gebelikte COVID-19 riskleri, yerel epidemiyolojik bağlamda aşılamanın olası faydaları ve gebe kadınlarda güvenlik verileri hakkında bilgi verilmelidir. DSÖ, aşılamadan önce gebelik testi önermez. DSÖ, aşılama nedeniyle gebeliğin ertelenmesini veya gebeliğin sonlandırılmasını önermemektedir” şeklinde belirtti.

“Aşının herhangi bir bileşenine karşı şiddetli alerjik reaksiyon öyküsü olan kişiler bunu almamalıdır. Şu anda 12 yaşın altındaki çocuklar için etkinlik veya güvenlik verisi bulunmamaktadır. Bu tür veriler elde edilene kadar, 12 yaşın altındaki bireyler rutin olarak aşılanmamalıdır. 12-15 yaş arası çocuklarda Faz 3 denemesi, bu yaş grubunda yüksek etkinlikli ve güvenli olduğu bildirildi ve veriler 12 yaşından 16 yaşına kadar uzatıldı. Elde edilen veriler, ergenlerin, özellikle daha yaşlı ergenlerin, yetişkinler kadar SARS-CoV-2 bulaştırma olasılığının olduğunu göstermiştir. DSÖ, ülkelerin aşıyı yalnızca DSÖ Önceliklendirme Yol Haritasında tanımlanan yüksek öncelikli gruplarda 2 dozluk aşıyı 12 ila 15 yaş arası çocuklarda kullanmayı önermektedir”.

“İlk aşıdan 12 gün sonra koruyucu bir etki gelişmeye başlar, ancak Dünya sağlık örgütünün verilerine göre tam koruma için 21 ila 28 gün arayla iki doz önerilmektedir. Tek bir dozdan sonra daha uzun vadeli potansiyel korumayı sağlamak için daha araştırmalara ihtiyaç vardır. Şu anda her iki doz için aynı ürünün kullanılması tavsiye edilmektedir. Çalışmalar, aşı aralığının  önerilenden daha uzun olduğu durumlarda yüksek bir halk sağlığı etkisi olduğunu göstermiştir. Buna göre, ciddi aşı tedarik sıkıntısı ve yüksek COVID-19 insidansı ile karşı karşıya olan ülkeler ve yüksek öncelikli popülasyonlarda daha yüksek   ilk doz etkinliği elde etmek için ikinci dozu 12 haftaya kadar ertelemeyi düşünebilir”.

GAÜ Tıp Fakültesi Dekanı Prof Dr Ali Ünyayar,  enfeksiyon ve bulaşmayı önlemek için halk sağlığı ve sosyal önlemlerin uygulanmaya devam edilmesi gerektiğini hatırlattı. Bu önlemlerin ise, maske takmayı, fiziksel mesafeyi, el yıkamayı, solunum ve öksürük hijyenini, kalabalıklardan kaçınmayı ve yerel ulusal tavsiyelere göre yaşam alanlarının yeterli şekilde havalandırılmasını içermekte olduğunu belirtti.