Girne Amerikan Üniversitesi (GAÜ) Beşeri Bilimler Fakültesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Recep Recepov, Pandemi sürecinde insan psikolojisinin neden etkilendiğine dair açıklamalarda bulundu.

Neden, kıyamet kuramları epidemi zamanı ya da doğal afetler sırasında ortaya çıkmakta?

Bunun nedeni de yine insanların psikolojisinde saklıdır. Çoğu kez bunun altında, büyülü düşünme yoluyla, insanları gerçeklerden uzaklaşmaya yardımcı olabileceğini sandıkları ve de basit ve hızlı sonuç verebileceğini düşündükleri karar doğrultusunda davranmaları yatmaktadır. İnsanlar kendileriyle ilgili olup biten veya olabilecek her bir şeye bir açıklama getirme eğilimindedirler. Bunları Allah’ın, Kâinat Ananın gazabına bağlamaktadırlar. 

İnsanlar koronavirüsün ortaya çıkmasıyla, kendi yaşamlarına dair bir boşluğun oluşmasına mahal vermeye hazır olamadıklarından, oluşan boşluğa karşı da duyarsız kalamıyorlar. Bunun için bu boşlukları kendilerinin uzaya, dünyaya ilişkin büyülü düşünceleri sayesinde kendisine özgü, evrenin yaratılışı ile ilgili samimi ilişkide bulunma isteği ile güdülenmiş olmasından dolayı, kötü davranılırsa intikam alan, iyi davranılırsa mükâfatlandıran yüce güçlerin gazabı hakkında kuramları ortaya atmaya başlamaktadır. İnsanlar kendileri için gerçeği yansıtan bilgiler ve bu bilgiler sayesinde en uygun davranışta bulunabilmeleri için gereken bilgileri elde etmek için uğraşmak yerine, kendilerini kandırmak, bir şeyleri uydurmak yoluyla ilkelliğe başvurup, çocuksu, mistik yöntemlerle bilgileri işlemeye çalışmaktadır.

Bu durumda sağgörülülüğü ve çalışma yeteneğimizi nasıl koruyabiliriz?

Bu ve buna benzer durumlarda gerçekler ve mantık en iyi öğreticidir. Objektif bilgilere mantıklı yaklaşmak ve felaket senaryolarından uzak durarak gerçeklerle yüzleşmek en uygun yaklaşım biçimidir.

Bu durumlarda risk bulunmakta mıdır?

Evet, kesinlikle bulunmaktadır. Muhakkak bu riskler vardır ve onlara yeterince uygun bir biçimde yaklaşılması gerekmektedir.

Koronavirüsle ilgili risklerin olmaması kabul edilebilir bir durum değildir. Ancak bunlar sağlık ve temizlik önlemlerinin alınmasıyla, riskler azaltılabilir. En zor olan aşamaların birisi de olası karantinadır.

Zor olan aşama dediğimiz karantinada ne yapmalıyız?

– Karantinada durum karşısında bilinçli davranmak, durumu olduğu gibi kabullenmek, kendi hayatınızı zorlaştırmama ve felaket senaryolarıyla karşı karşıya kalmamanızda önemlidir.

– Riski aza indirebilmek için sağduyuyu, objektif bilgileri, kitle iletişim araçlarının yaydığı bilgi kirliliğine, duygusallık temeline dayalı varsayımlar ve dedikodular yerine davranışlarımızın ana dayanağı olarak tercih etmeliyiz.