Tüm dünyada ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde de Covid-19 vakalarının yeniden artışa geçmesi söz konusuyken alınacak önemler yeniden gündeme geldi. Konu ile ilgili Girne Amerikan Üniversitesi (GAÜ) Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ali Ünyayar bazı önerilerde bulundu. Ünyayar açıklamasında, “Artan vakalara karşı oldukça basit önlemler alarak hem kendimizi hem de çevremizdeki insanları koruyabiliriz” dedi.

Kendinizi ve başkalarını COVID-19'dan korumak için nelere dikkat edilmeli?

Günlük yaşam koşuşturması içinde bir de Covid-19 ile uğraşmak hem yorucu hem de korkutucu olmaktadır. Ancak çok basit önlemler alırsak hem kendimizi hem de çevremizdeki insanları korumuş oluruz. Bu nedenle, bulunduğunuz bölgede COVID-19 yayılıyorsa, fiziksel mesafeyi korumak, maske takmak, odaları iyi havalandırmak, kalabalıktan kaçınmak, ellerinizi temizlemek ve bükülmüş dirsek veya kola öksürmek gibi basit önlemler alarak güvende kalın. Yaşadığınız ve çalıştığınız yerdeki yerel tavsiyelere bakmanız da size yol gösterecektir. 

Kendinizi ve başkalarını COVID-19'dan korumak için ne yapmalısınız?

Öksürdüklerinde, hapşırdıklarında veya konuştuklarında enfeksiyon riskinizi azaltmak için kendinizle başkaları arasında en az 1-2 metre mesafe bırakın. Kapalı alandayken kendinizle başkaları arasında daha da fazla mesafe bırakın. Ne kadar uzak olursa o kadar iyidir. Maske takmayı başkalarının yanında olmanın normal bir parçası haline getirin. 

İşte maske takmanın temelleri:

Maskenizi takmadan önce, çıkarmadan önce ve çıkardıktan sonra ve istediğiniz zaman ona dokunduktan sonra ellerinizi temizleyin.

Hem burnunuzu, ağzınızı ve çenenizi kapladığından emin olun.

Bir maskeyi çıkardığınızda temiz bir plastik torbada saklayın ve her gün kumaş maske ise yıkayın ya da tıbbi maskeyi çöp kutusuna atın.

Çevrenizi nasıl daha güvenli hale getirirsiniz? 

Öncelikle kapalı, kalabalık veya yakın temas içeren alanlardan kaçının.

İnsanların toplandığı restoranlarda, koro uygulamalarında, fitness sınıflarında, gece kulüplerinde, ofislerde ve ibadet yerlerinde, genellikle yüksek sesle konuştukları, bağırdıkları,  ağır nefes aldıkları veya şarkı söyledikleri kalabalık iç mekanlarda salgınların arttığı bildirilmiştir.

Enfekte kişilerin birlikte uzun süreler geçirdikleri kalabalık ve yetersiz havalandırılan yerlerde COVID-19'a yakalanma riskleri daha yüksektir. 

Açık hava toplantı alanları, küçük kapalı alanlardan ve iyi havalandırılmayan kapalı ortamlardan daha güvenlidir.

Kalabalık veya kapalı ortamlardan kaçının, ancak yapamıyorsanız önlem alın:

Bir pencere açın. İç mekanlarda "doğal havalandırma" miktarını artırın. 

Ellerinizi alkol bazlı bir el dezenfektanı ile düzenli olarak ve iyice temizleyin veya sabun ve su ile yıkayın. Bu, elinizde olabilecek virüsler dahil mikropları ortadan kaldırır.

Gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmaktan kaçının. Eller birçok yüzeye dokunur ve virüs kapabilir. Kirlendiğinde, eller virüsü gözlerinize, burnunuza veya ağzınıza bulaştırabilir. 

Öksürürken veya hapşırırken ağzınızı ve burnunuzu bükülmüş dirseğinizle veya mendille kapatın. Ardından kullanılmış mendili hemen kapalı bir çöp kutusuna atın ve ellerinizi yıkayın. İyi bir "solunum hijyeni" uygulayarak çevrenizdeki insanları soğuk algınlığı, grip ve COVID-19'a neden olan virüslerden korursunuz.

Kendinizi iyi hissetmiyorsanız ne yapmalısınız?

COVID-19'un tüm semptomlarını bilin. COVID-19'un en yaygın semptomları ateş, kuru öksürük ve yorgunluktur. Daha az yaygın olan ve bazı hastaları etkileyebilen diğer semptomlar arasında tat veya koku kaybı, ağrı ve sızılar, baş ağrısı, boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı, kırmızı gözler, ishal veya deri döküntüsü sayılabilir.

Öksürük, baş ağrısı, hafif ateş gibi küçük semptomlarınız olsa bile iyileşene kadar evde kalın ve kendinizi izole edin. Tavsiye için sağlık uzmanınızı veya yardım hattınızı arayın. Birinin size malzeme getirmesini sağlayın. Evinizden çıkmanız gerekiyorsa veya yakınınızda biri varsa, başkalarına bulaştırmamak için tıbbi maske takın. Ateşiniz, öksürüğünüz varsa ve nefes almada zorluk çekiyorsanız, derhal tıbbi yardım alın. 

Dünya Sağlık Örgütü veya yerel ve ulusal sağlık yetkilileriniz gibi güvenilir kaynaklardan gelen en son bilgileri güncel tutun. Yerel ve ulusal yetkililer ve halk sağlığı birimleri, bölgenizdeki insanların kendilerini korumak için ne yapmaları gerektiği konusunda tavsiye vermek için en iyi konumdadır.

Sağlık bakanlığını günlük bildirimlerini takip edin ve uymaya çalışın, size en iyi bilgiyi yerel otoriteler verir UNUTMAYIN.